Mè đen (Sesamum indicum) là một loại cây có dầu thuộc họ Vừng (Pedaliaceae). Hạt mè đen có kích thước nhỏ, màu đen bóng, được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực và y học cổ truyền.
1. Đặc điểm của mè đen
– Hạt nhỏ: Hạt mè đen có kích thước nhỏ, hình bầu dục, dẹt.
– Màu đen bóng: Hạt mè đen có màu đen bóng đặc trưng.
– Vị bùi, thơm: Hạt mè đen có vị bùi, thơm nhẹ.
– Giàu dầu: Mè đen chứa khoảng 50-60% dầu.
– Cây chịu hạn: Cây mè đen có khả năng chịu hạn tốt, thích hợp trồng ở vùng khí hậu khô nóng.
2. Thành phần dinh dưỡng
Mè đen chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm:
– Chất béo: Mè đen giàu chất béo không bão hòa đơn và đa, có lợi cho tim mạch.
– Protein: Mè đen là nguồn cung cấp protein thực vật tốt, chứa nhiều axit amin thiết yếu.
– Chất xơ: Chất xơ trong mè đen giúp cải thiện hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.
– Vitamin và khoáng chất: Mè đen cung cấp các vitamin nhóm B, vitamin E, canxi, sắt, magie, kẽm…
– Các hợp chất thực vật: Mè đen chứa nhiều hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học, như sesamin, sesamolin, lignan, có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm.
3. Công dụng của mè đen đối với sức khỏe
– Tốt cho tim mạch: Chất béo không bão hòa và chất chống oxy hóa trong mè đen giúp giảm cholesterol xấu, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
– Cải thiện sức khỏe xương: Canxi và các khoáng chất khác trong mè đen giúp tăng cường sức khỏe xương, ngăn ngừa loãng xương.
– Hỗ trợ tiêu hóa: Chất xơ trong mè đen giúp cải thiện hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.
– Tăng cường hệ miễn dịch: Các vitamin và khoáng chất trong mè đen giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.
– Làm đẹp da và tóc: Vitamin E và các chất chống oxy hóa trong mè đen giúp bảo vệ da và tóc khỏi tổn thương, giúp da sáng mịn, tóc chắc khỏe.
– Giảm căng thẳng: Magie trong mè đen giúp thư giãn thần kinh, giảm căng thẳng.
– Chống oxy hóa và chống viêm: Các hợp chất thực vật trong mè đen có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
4. Ứng dụng của mè đen
– Thực phẩm: Mè đen được sử dụng để chế biến nhiều món ăn như chè mè đen, sữa mè đen, bánh mè đen, xôi mè đen, dầu mè…
– Y học cổ truyền: Mè đen được sử dụng trong một số bài thuốc dân gian để điều trị các bệnh về tiêu hóa, da liễu, xương khớp.
– Mỹ phẩm: Dầu mè đen được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da và tóc.
